حوادث غزه نماد آشکار جنایات علیه بشریت در عصر مدرنیته / فاجعه غزه آیینه‌ای در برابر انسانیت وجودی جهانیان

به گزارش خبرگزاری قدس (قدسنا) دبیرکل همکاری‌های علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در این همایش؛ مقاومت را گفتمانی مشترک میان همه ادیان الهی دانست و گفت: مقاومت بر عدالت‌خواهی، کرامت ذاتی انسان، نفی ظلم و سلطه و نیز مسئولیت اجتماعی انسان تأکید دارد و دین را محدود به عرصه فردی و خصوصی نمی‌داند.

دکتر محمدعلی ربانی افزود: پرداختن به الهیات مقاومت امروز بیش از هر زمان دیگری حائز اهمیت است اما تصور عمومی از مقاومت اغلب محدود به صحنه‌های میدانی و جغرافیای شیعی ـ اسلامی است.

وی تصریح کرد: تمرکز ائتلاف جبهه استکبار به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی بر محور مقاومت و تلاش برای انتقال نقطه ثقل بحران‌های بین‌المللی و منطقه‌ای به این محور، نشان‌دهنده اهمیت و نقش کانونی مقاومت در تحولات جهانی است.

دکتر ربانی با اشاره به تحولات غزه گفت: حوادث غزه که نماد آشکار جنایات علیه بشریت در عصر مدرنیته است با وجود تلفات انسانی گسترده، چهره واقعی تمدن غرب و ادعاهای آن در زمینه حقوق بشر و آزادی را افشا کرده و ناکارآمدی نظم حاکم بین‌المللی را به نمایش گذاشته است. این رخدادها موجب بیداری انسانی و تحول نظری در تحلیل پدیده‌های بین‌المللی شده و نخبگان جهانی را به ضرورت ساماندهی نظمی جدید و پذیرش زوال نظم موجود متقاعد ساخته است.

وی افزود: برگزاری همایش‌های علمی از این دست، نقش مهمی در درک صحیح تحولات بین‌المللی دارد. بسیاری از اندیشمندان بر این باورند که جهان در حال گذار از نظم ژئوپلتیک به نظم ژئوکالچر یعنی عبور از نظم مبتنی بر سلطه قدرت به سوی نظم فرهنگی ـ تمدنی است. در این گذار تاریخی، گفتمان مقاومت به دلیل منطق قوی، ظرفیت بالای اجماع‌سازی و توان شکل‌دهی به ارزش‌های جهان‌شمول از بازیگران اصلی تحول تاریخی و نظم‌سازی تمدنی به شمار می‌رود.

مدیرکل همکاری‌های علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به نقش انقلاب اسلامی ایران خاطرنشان کرد: مقاومت در دوره معاصر توانسته است از ظرفیت‌های فرهنگی و تمدنی ایران و انقلاب اسلامی بهره گیرد و الگویی الهی و ساختارشکنانه در برابر نظم سلطه ارائه دهد.

وی اظهار کرد: انقلاب اسلامی با ارائه قرائتی اجتماعی و سیاسی از دین، معادلات نظم قدرت را دگرگون ساخت تا جایی که برخی اندیشمندان غربی همچون میشل فوکو آن را نشانه‌ای از عصر آینده دانسته‌اند.

دکتر ربانی تأکید کرد: مقاومت یک اندیشه است و تلاش برای حذف آن بی‌نتیجه خواهد بود. این اندیشه نه محدود به جغرافیای شیعی و اسلامی بلکه یک مسئولیت انسانی به‌ویژه برای انسان‌های موحد و آزادی‌خواه است. امروز مقاومت بیش از هر زمان دیگری توانایی نظم‌سازی فرهنگی و تمدنی و ارائه الگویی بدیل در برابر نظم سلطه را داراست.

وی همچنین به نقش الهیات مقاومت در جنگ شناختی اشاره کرد و گفت: این گفتمان می‌تواند تحول نظری و تئوریک مهمی در عرف و فهم بین‌المللی به‌ویژه در میان نخبگان جهانی و حتی غرب ایجاد کند؛ موضوعی که رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز بر اهمیت آن تأکید داشته‌اند.

در پایان دکتر ربانی، پیشنهاد تأسیس دبیرخانه دائمی همایش و راه‌اندازی کرسی‌های نظریه‌پردازی در حوزه الهیات مقاومت را مطرح کرد و آمادگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را برای همکاری در این زمینه اعلام کرد.

اسلام شناس و اندیشمند آمریکایی و عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) هم در این همایش گفت: مقاومت یک وظیفه جهانی است، زمانی که اعمال مقاومتی به صورت مستمر انجام شود، عادت شده و جزو هویت انسان می‌شود، در این صورت مقاومت از یک وظیفه به یک فضیلت در جامعه تبدیل می‌شود..

پروفسور «حاج محمد لگنهاوزن» به تبیین مفهوم مقاومت از دیدگاه فلسفه اخلاق به ویژه بر اساس آموزه‌های علامه مصباح یزدی (ره) پرداخت و افزود: مقاومت در فلسفه اخلاق از کاری که لازمه رسیدن به هدف است، ناشی می‌شود.

وی اظهار داشت: چون برای رسیدن به هدف (وضعیت مطلوب یا فضیلت) موانعی وجود دارد، مقاومت در برابر این موانع، خود به یک وظیفه تبدیل می‌شود. این مقاومت هم درونی و مقابله با امیال و تعلقات دنیوی برای رسیدن به فضیلت و هم اجتماعی، بیرونی و مقابله با ظالمان دنیا است.

استاد تمام موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) به بُعد جهانی و فراگیر مقاومت اشاره و اضافه کرد: مقاومت اسلامی فقط محدود به مسلمانان نیست. همان طور که پیامبر (ص) از پیروان سایر ادیان دعوت کرد که به اسلام بگرایند، این جبهه مقاومت باید با آغوش باز پذیرفته شود.

پروفسور لنگهاوزن از رهبر انقلاب اسلامی به عنوان نمونه‌ای نام برد که با ارسال پیام به جوانان غربی معترض به صهیونیسم که اکثریت آن‌ها مسلمان نیستند، نشان داد که این جبهه مقاومت، فرامذهبی است.

وی با اشاره به الگوبرداری از مبارزات جهانی، بر ضرورت تلاش برای رفع ظلم جهانی تاکید کرد و گفت: وضعیت فلسطین و نسل‌کشی جاری، ماهیت رژیم صهیونیستی و وظیفه جهانیان را آشکار می‌سازد. باید این مسائل را افشا و تبیین کرد تا وظیفه خود را بفهمیم.

استاد تمام موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) به نقل از رهبر معظم انقلاب تاکید کرد که نباید مقاومت را صرفا یک عمل نظامی در نظر گرفت؛ تبیین وضعیت و درک آنچه رخ داده، بخش مهمی از مقاومت است. اگرچه مقاومت در نگاه اول یک مفهوم منفی (مقابله با مانع) است، اما بعد ایجابی دارد.

پروفسور لگنهاوزن به بُعد شیعی اشاره کرد و افزود: در مکتب شیعه، همه مقاومت‌ها در نهایت برای هموار کردن راه ظهور امام زمان (عج) است که این امر، امید را به همراه دارد.

رییس بنیاد مطالعات اسلامی تایلند: مقاومت الهیاتی چراغ امید در جهان متلاطم امروز است

رییس بنیاد مطالعات اسلامی تایلند هم با تاکید بر نقش الهیات در پاسداری از حقیقت و کرامت انسانی، گفت: مقاومت الهیاتی در دنیای پرچالش امروز می‌تواند به‌عنوان چراغ امید برای جوامع مومن عمل کند.
 

عبدالله مناجیت افزود: مقاومت الهیاتی تنها به مقابله با ظلم و استبداد محدود نمی‌شود، بلکه شامل دفاع از حقیقت الهی، کرامت انسانی و نظم اخلاقی ناشی از وحی است.

او با اشاره به دگرگونی‌های فرهنگی، فشارهای سیاسی و سردرگمی معنوی در عصر حاضر، این مقاومت را ضرورتی حیاتی برای حفظ ایمان و هویت انسانی دانست.

مدیر بنیاد مطالعات اسلامی تایلند از مهم‌ترین چالش‌های مقاومت الهیاتی به «تکه‌تکه شدن فکری و ایدئولوژیک»، «فشارهای سیاسی و اقتصادی» و «سردرگمی اخلاقی» اشاره کرد.

مناجیت هم‌زمان فرصت‌های نوین عصر دیجیتال را نیز برجسته دانست و اضافه کرد: از جمله این فرصت‌ها احیای پژوهش‌های اصیل، گسترش آگاهی از طریق فناوری‌های ارتباطی و شکل‌گیری همبستگی جهانی میان مومنان است.

وی با تاکید بر ضرورت رهبری اخلاقی و تعمیق آموزش الهیاتی اظهار کرد: مقاومت الهیاتی تنها یک پدیده تاریخی نیست، بلکه وظیفه‌ای زنده و چراغ امید در جهان امروز است.

مدیر بنیاد مطالعات اسلامی تایلند تاکید کرد: مقاومت حقیقی نه تنها در برابر نیروهای بیرونی، بلکه در برابر نفس، جهل و بی‌عدالتی شکل می‌گیرد و در همین مسیر، بزرگ‌ترین چالش‌ها و فرصت‌های عصر ما نهفته است.

نخستین همایش بین‌المللی «الهیات مقاومت» روز چهارشنبه ۲۶ آذر ۱۴۰۴ با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و دانشگاه فردوسی مشهد در این شهر آغاز به کار کرد.

اندیشمند بوسنیایی: فاجعه غزه آیینه‌ای در برابر انسانیت وجودی جهانیان است

اندیشمند و زبان‌دان بوسنیایی و عضو مؤسسه علمی ـ پژوهشی ابن‌سینا سارایوو گفت: امروز جنایاتی که در غزه اتفاق می افتد، آیینه ای برابر بشریت است که در آن صورت حقیقی و بی تفاوتی‌ خوددر برابر جنایت غزه را به نظاره ایستاده است و جمهوری اسلامی ایران و حمایت مستمرش از این مردم مظلوم الگویی برای جهانیان است.

مبینا موکر، سلام گرم مردم بوسنی و هرزگوین را به ملت ایران به‌ویژه مردم خراسان رضوی ابلاغ کرد و از جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان «تنها دوست و حامی مسلمانان بوسنی در جنگ ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵» یاد کرد.

عضو مؤسسه علمی ـ پژوهشی ابن‌سینا سارایوو با تأکید بر نقش معنویت و عبودیت در شکل‌گیری روح مقاومت ملت‌ها، گفت: این مفاهیم سه‌گانه پیوندی ناگسستنی با هم دارند و بدون معنویت؛ مقاومت معنا و پایداری خود را از دست می‌دهد.

وی با اشاره به پیوندهای تاریخی و فرهنگی میان ایران و بوسنی گفت: اگرچه بوسنی کشوری کوچک از نظر جغرافیایی است اما از فرهنگی غنی بهره‌مند است که بخش مهمی از آن متأثر از زبان فارسی، ادبیات عرفانی و تصوف خراسانی است.

دکتر موکر تأکید کرد: قرن‌هاست نسل‌های فرهیخته بوسنی در محافل عطارخوانی، مثنوی‌خوانی، سعدی‌خوانی و حافظ‌خوانی پرورش یافته‌اند و آیین‌های بزرگداشت مولانا همچنان در تکیه‌های صوفیان بوسنی برگزار می‌شود.

این اندیشمند بوسنیایی در ادامه با استناد به دیدگاه برخی محققان تصریح کرد: اسلام پیش از فتح رسمی بوسنی توسط عثمانی‌ها، از طریق صوفیان خراسانی نقش بسزایی در غنی‌سازی فرهنگ اسلامی بوسنی ایفاء کرده است و تا امروز فرهیختگان بوسنی با مثنوی خوانی پرورش یافته اند.

وی به وجود آرامگاه «شیخ خراسانی» در روستای پلوچنیک بوسنی اشاره کرد و آن را نمادی از پیوند عرفانی و تاریخی میان دو ملت دانست.

دکتر موکر تأکید کرد که این ارتباط معنوی و عرفانی نه‌تنها عامل ماندگاری اسلام در بوسنی بلکه منبع الهام و پایداری مردم این سرزمین در برابر ظلم و تجاوز بوده است زیرا مقاومت حقیقی از دل عبودیت و ایمان سرچشمه می‌گیرد.

وی توضیح داد: بین معنویت و عبودیت پیوندی عمیق وجود دارد. معنویت بزرگترین سرمایه قدرت درونی انسان است و بدون آن نمی تواند راه رسیدن به خدا را پیدا کند، معنویت و عبودیت در هم تنیده شده است، عبودیت باید با معنویت همراه باشد و انسان بدون آن نمی تواند به عبودیت حقیقی دست یابد.

این اندیشمند بوسنیایی اضافه کرد: راه رسیدن به عبودیت حقیقی را باید در داستان‌های شاعران ایرانی جست که تاکید شده؛ انسان در مکان بندگی خدای متعال باید باشد که عبادت جز در برابر خداوند شرک محسوب می شود؛ ایستادگی انسان در برابر فروپاشی درونی و بیرونی نماد عبودیت اوست.

وی امام خمینی (ره) را فردی منحصر به فرد در عصر معاصر دانست و گفت: او انسانی برجسته در عرصه عرفان و نمونه بارز در عبودیت و مقاومت، خودآگاهی و بازگشت به اندیشه ورزی، ایستادگی در برابر استکبار جهانی بود، جمهوری اسلامی ایران نیز که از سیاست‌های امام خمینی (ره) پیروی می‌کند به الگوی مقاومت در برابر جهان تبدیل شده‌ است.

موکر اضافه کرد: ایران با اتخاذ سیاست خارجی اصولی، خاص و حمایت مستمر از مردم فلسطین و نیازمند در سراسر جهان باعث افتخار جهانیان است.

استاد تمام دانشگاه ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی: الهیات رهایی بخش اسلامی بر مبارزات ضد آپارتایدی در آفریقای جنوبی تاثیرگذار بود

استاد تمام دانشگاه ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی گفت: الهیات رهایی‌بخش اسلامی و شعارهای انقلاب اسلامی ایران بر مبارزه ضد آپارتاید در آفریقای جنوبی تاثیرگذار بوده است.

پروفسور فرید اسحاق، به نقش محوری عباراتی مانند «مستضعفان فی الارض» و شعار «لکل فرعون موسی» در شکل‌گیری گفتمان آزادی‌بخش مسلمانان آفریقای جنوبی در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی پرداخت.

وی با اشاره به چگونگی ورود و به‌کارگیری عبارات کلیدی انقلاب اسلامی ایران که در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی در میان مسلمانان این کشور، اضافه کرد: این عبارات به عنوان نیروی محرکه در ساختارهای ضد آپارتاید و جنبش‌های آزادی‌بخش جنوب آفریقا نقش‌آفرین بودند.

استاد تمام دانشگاه ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی تاکید کرد: مفاهیمی چون «مستضعفان فی الارض، استکبار و مستکبران در برابر مستضعفان»، که ریشه در گفتمان انقلابی ایران داشت، در این مبارزات به سرعت جایگاه خود را باز کرد.

پروفسور اسحاق گفت: گرایش فکری این جریان نه به شرق بود و نه به غرب، بلکه بر «توحید الهی» استوار بود؛ سیاستی که در شعار «لکل فرعون موسی» متبلور می‌شد.

وی افزود: این واژگان در ابتدا فقط شعارهایی در تظاهرات بود، اما همزمان به عنوان میان‌برهایی عمل و مفاهیم قرآنی موجود را به شکلی انقلابی و رهایی‌بخش باز جهت‌دهی می‌کردند.

استاد دانشگاه ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی اضافه کرد: این فرآیند نقش مهمی در پایه‌گذاری «الهیات رهایی‌بخش اسلامی» در آفریقای جنوبی و مناطقی از جهان پس از انقلاب ۱۹۷۹ ایران ایفا کرد و بخش عمده‌ای از این واژگان همچنان در گفتمان معاصر الهیات رهایی‌بخش اسلامی جایگاه مستحکمی دارند.

انتهای پیام /ی.ح